Een tentoonstelling in Studio Voltaire in Londen plaatst de vaak bespotte kunstenaar naast de hyperrealistische homo-erotica van Tom of Finland, in de hoop de artisticiteit van beide te benadrukken.

‘Er zullen geen Beryl Cooks in Tate Modern zijn,’ verklaarde de toenmalige directeur van Tate Nicholas Serota in 1996, volgens de recente memoires van criticus Julian Spalding, Kunst tentoongesteld. Sinds de jaren 70 bestaat Cook, die in 2008 overleed, in de Britse volksverbeelding als een soort cartoonist, in plaats van als een kunstenaar die kritische aandacht verdient. Maar hoewel haar kenmerkende stijl, met inbegrip van bolvormige figuren met grote ledematen, veel te danken heeft aan die van Edward Burra, geniet laatstgenoemde een canonieke status. Waarom blijft Cook dan het materiaal van nieuwigheidskalenders en ondeugende wenskaarten?

Door de Engelse Cook naast Tom of Finland (pseudoniem van de in Finland geboren Touko Laaksonen) te plaatsen – de grote kampioen van homo-erotica – probeert de verfrissende tentoonstelling van Studio Voltaire een vooroordeel te corrigeren dat een van de meest geliefde beoefenaars van Groot-Brittannië heeft gedegradeerd tot de traditie van het eigenaardige en het kitsch. Finlands supercharged, seksuele utopieën – bikers in leer dat strak staat van de erecties, borstspieren zo vol dat ze op borsten lijken – verbeeldden een leven zonder stigma. Naast Cook geplaatst, worden we uitgenodigd om de laatste te zien als een kunstenaar die ook bepaalde orthodoxieën uitdaagde.

De begeleidende tekst beschrijft de beginjaren van beide kunstenaars in de grafische kunsten. Finland begon als freelance commercieel kunstenaar, Cook kreeg voor het eerst een publiek via Het tijdschrift van de zondagsdienst. Voorbeelden van haar werk voor laatstgenoemde zijn opgenomen in de show, samen met een van de eerder genoemde kalenders, schijnbaar om indruk te maken op nieuw publiek Cooks centrale, maar ook enigszins goedaardige plaats binnen de Britse popcultuur van eind jaren 70 en begin jaren 80. Instellingen begonnen langzaam te accepteren dat Tom of Finlands hyperrealistische, plastic Americana een kritiek op homofobie bood. Cook genoot niet van een dergelijke herwaardering. Finland volgde zeker een riskantere koers dan Cook ooit deed, door al in de late jaren 50 overvloedig werken in pornografische tijdschriften te verspreiden. De show verdoezelt deze ongelijkheid: de homoseksuele mannen die genoten van cruisen vormden een minderheid die meer werd vervolgd dan de hoewel vertrapte en verwaarloosde arbeidersklasse-onderwerpen van Cooks schilderijen.

Door zich te richten op werken die scènes tonen van afwijking van gangbare conservatieve waarden, zoals die welke sekswerkers verheerlijken, dagen de curatoren het vooroordeel van vele decennia uit dat Cooks stijl puur een afspiegeling was van gangbare zeden. Bijvoorbeeld, de Persoonlijke diensten (een titel die de film deelt met een komische film die datzelfde jaar uitkwam) – een vrolijke uitbeelding van een man van middelbare leeftijd die een ondergoedset en stiletto’s draagt ​​en die door iemand wordt geslagen die mogelijk madame Cynthia Payne is – bespot de wellustige reacties van de roddelbladen op Paynes proces, na de politie-inval tijdens een seksfeest het jaar ervoor.

Een hoogtepunt is Dame van Marseille (c. 1990), van een vrouw, zo onbewust van het oordeel van anderen dat ze met haar rug naar ons toe wordt gepresenteerd, van top tot teen gekleed in luipaardprint en vergezeld door haar drie terriërhonden. De alledaagsheid, geïllustreerd door de stapel vuilniszakken die voor haar zijn opgestapeld, wordt overweldigd door het gloeiende schouwspel van haar twee billen die nauwelijks in een paar luipaardprintshorts zijn gestopt, geschilderd met een precisie die grenst aan het devotionele. In Grote schoenen (2006), aankopen op de winkelstraat worden monumentaal gemaakt, strappy schoenen nemen de voorgrond van het beeld in, geïdealiseerd en gevormd. Een verzorgde hand pakt een sigaret, een andere een pint, in twee gebaren die behendig en onmiskenbaar elegant zijn.

Hier is een verlangen – minder openlijk, misschien onschuldiger dan dat van Tom of Finland, maar niet minder intens – naar het opheffen van de puritanistische en schaamtevolle ader die vreugde en vervulling onderdrukte, en naar het opnieuw richten van onze aandacht op het verlangen dat door het werkende leven stroomt. Deze show betoogt dat het een afkeer was van de humor en het intellect van de werkende vrouw, in plaats van een veronderstelde trivialiteit in het werk zelf, die de naysayers en degenen die er tot nu toe in waren geslaagd Cook onder de duim te houden, echt aanstuurde.

Beryl Cook / Tom of Finland in Studio Voltaire, Londen, tot en met 25 augustus